WE  DWORZE


Śród takich pól przed laty, nad brzegiem ruczaju,
Na pagórku niewielkim, we brzozowym gaju,
Stał dwór szlachecki, z drzewa, lecz podmurowany;
Świeciły się z daleka pobielane ściany,
Tym bielsze, że odbite od ciemnej zieleni  
Topoli, co go bronią od wiatrów jesieni.
Dom mieszkalny niewielki, lecz zewsząd chędogi 
I stodołę miał wielką i przy niej trzy stogi
Użątku, co pod strzechą zmieścić się nie może;
Widać, że okolica obfita we zboże,
I widać z liczby kopic, co wzdłuż i wszerz smugów
Świecą gęsto jak gwiazdy, widać z liczby pługów
Orzących wcześnie łany ogromne ugoru,
Czarnoziemne, zapewne należne do dworu,
Uprawne dobrze na kształt ogrodowych grządek;
Że w tym domu dostatek mieszka i porządek,
Brama na wciąż otwarta przechodniom ogłasza,
Że gościnna i wszystkich w gościnę zaprasza.


                                                / Adam Mickiewicz - " Pan Tadeusz "   fragment /     

   Kiedy, kilka tygodni temu pisałem post o dworku Marii Konopnickiej w Żarnowcu, przyszła mi myśl by napisać o dworze w Chorowicach. 

   Co to są i gdzie leżą Chorowice? To mała wioska leżąca w gminie i w parafii Mogilany. A Mogilany leżą blisko Krakowa, na trasie do Zakopanego.

Jeszcze kiedy byliśmy małymi, a potem już trochę większymi,podrastającymi dziećmi, wiedzieliśmy z jej opowiadań, że nasza mama urodziła się "we dworze". Może nie do końca, ja przynajmniej, wiedziałem co to jest dwór. Z opowiadań mamy wyłaniał mi się wspaniale położony, z sadzawką, ogrodem, parkiem, piękny dom w którym mieszkali państwo. W parku znajdowała się dworska kaplica do której w czasie nabożeństw majowych starsi bracia mamy wpuszczali uzbierane wcześniej chrabąszcze, mając potem radość widząc jak zebrani tam ludzie oganiają się od natrętnych owadów. Ten znany mi tylko z opowiadań mamy dwór, wyobrażałem sobie przynajmniej taki jak łańcucki pałac.

  

   Nasza mama też nie do końca pamiętała jak ten jej dwór wygląda, bo opuściła Chorowice w wieku siedmiu lat, kiedy zmarł jej ojciec Jan i została dalej wychowywana przez babcię mieszkającą w Sokołowie Młp. Mama naszej mamy Aniela zmarła gdy mała Marysia miała roczek. Mama odwiedziła Chorowice jeszcze raz, kiedy przed zamążpójściem potrzebny jej był akt chrztu. Odwiedziła wtedy -1943 rok, parafię w Mogilanach i swoją chrzestną matkę Jadwigę Doboszyńską.

   Kiedy w 1966 roku rozpocząłem studia na Politechnice Krakowskiej, powrócił temat Chorowic oraz dworu. Na wiosnę 1967 mama i trójka mojego rodzeństwa przyjechali do mnie do Krakowa i wybraliśmy się na grób dziadka Jana w Mogilanach i do pobliskich Chorowic.

Mogilany - grób dziadka Jana Pająka :

  Kiedy z Mogilan doszliśmy do dworu w Chorowicach, zaskoczenie mamy było całkowite. Z dzieciństwa pamiętała dwór państwa Doboszyńskich jako coś dużego, pięknego, a zobaczyła całkiem nieduży dom - ganek, i po dwa okna z każdej strony. Z sadzawki został tylko mały dołek zarośnięty pokrzywami. Pozostało jeszcze kilka dużych drzew parkowych. Żaden to Łańcut, żaden pałac. Mama skomentowała: "taki dwór, taki dom to ma Mania Zdebka w Sokołowie". W budynku dworu mieściła się szkoła.

dwór naszej mamy :

w parku zachowała się neogotycka kaplica :

   Dopiero teraz dowiedzieliśmy się, że z tym urodzeniem się i wychowaniem mamy "we dworze" to nie jest do końca tak jak się nam wydawało. We dworze mieszkali państwo. /Państwo Doboszyńscy w chorowickim dworze mieszkali tylko w lecie, na zimę przenosili się do mieszkania w Krakowie/. Rodzice mamy, ojciec był zarządcą dworu, mieszkali w czworakach.

to tu urodziła się i mieszkała

do siedmiu lat nasza mama

/okno z lewej strony/

   Czworaki - mamy mieszkanie podczas naszej bytności było zamieszkałe. Zastukaliśmy do "nowych" lokatorów. Starsza pani, gdy mama przedstawiła się jako córka Jana Pająka, od razu mówi - "Stasia?", mama odpowiada - "nie", -"śmiejąca się Marysia?", - "tak".
   Radosne było to spotkanie po trzydziestu kilku latach. Pani, której imienia i nazwiska nie zapamiętałem opowiadała nam o naszym dziadku Janie, którego my nie znaliśmy wcale, a mama tylko trochę pamiętała.

spotkanie po latach :

   Grób dziadka Jana i "mamy dwór"odwiedzaliśmy od tej pory wielokrotnie. Początkowo przy okazji moich, a potem brata Antka studiów w Krakowie. Później dorobiliśmy się dzieci - już prawnuków dziadka Jana, samochodów i te wyjazdy do Chorowic to były taką integracją rodziny a zarazem lekcjami historii rodzinnej.

rodzina Franka :

rodzina Henka :

rodzina Zygmunta :

kaplica dworska trzyma się całkiem, całkiem :

dwór się zmienia,

zmieniają się również jego właściciele :

a czworaki popadają w ruinę :

   Dzisiaj sytuacja chorowickiego dworu jest już zupełnie inna. Nowi właściciele podjęli rewitalizację opuszczonych obiektów - przywrócono im drugie życie.