ROSJA  01

SANKT  PETERSBURG


Ruskiej stolicy jakież są początki?
Skąd się zachciało słowiańskim tysiącom
Leźć w te ostatnie dzierżaw swoich kątki
Wydarte świeżo morzu i Czuchońcom?
     Tu grunt nie daje owoców ni chleba,
     Wiatry przynoszą tylko śnieg i słoty;
     Tu zbyt gorące lub zbyt zimne nieba,
     Srogie i zmienne jak humor despoty.
Nie chcieli ludzie - błotne okolice
Car upodobał i stawić rozkazał
Nie miasto ludziom, lecz sobie stolicę:
Car tu wszechobecność woli swej pokazał.
     W głąb ciekłych piasków i błotnych zatopów
     Rozkazał wpędzić sto tysięcy palów 
     I wdeptać ciała stu tysięcy chłopów.
     Potem na palach i ciałach Moskalów
Grunt założywszy, inne pokolenia
Zaprzągł do taczek, do wozów, okrętów
Sprowadzać drzewa i sztuki kamienia
Z dalekich lądów i z morskich odmętów.


                                Adam Mickiewicz - " Dziady. Petersburg "  fragment

   Dzisiejszy Sankt Petersburg, a wcześniej Leningrad, zawsze kojarzyłem z "białymi nocami". Każda reklama wycieczki do tego miasta kładła nacisk na tę atrakcję. Ja lubię w nocy spać więc jakoś mnie to nie pociągało. Owszem wskazywano na inne jeszcze plusy tego miasta - Wenecja Północy, ale nie, to nie dla mnie. Może też wywodząca się wcześniej od Lenina nazwa mnie zrażała. Nie wiem. Nie odwiedziłem tego miasta i nie było mi z tego powodu źle.

    Wszystko jest "do czasu". I przyszedł ten czas. Znalazłem się w mieście Cara Piotra Pierwszego. 

    Do czerwcowych białych nocy jeszcze chwila, ale ...  

   Sankt Petersburg czy w innym wariancie Petersburg to miasto założone w 1703 roku przez cara Piotra I  na bagnistych terenach delty rzeki Newy, między jeziorem Ładoga a Zatoką Fińską. Carowi zależało na otwarciu się Rosji na Bałtyk, a co za tym idzie na zachód Europy, stąd wybór tego miejsca. Miasto poprzecinane jest licznymi odnogami rzeki, rzeczkami i kanałami. Leży na kilkudziesięciu wyspach, połączonych blisko 400 mostami, stąd jego turystyczna nazwa Wenecja Północy. O mostach to jeszcze kiedyś wspomnę.

   W 1712 roku car Piotr I przeniósł, do wtedy Piotrogrodu, stolicę Rosji. Funkcję tę miasto pełniło do 1918 roku, kiedy po "zwycięstwie" rewolucji rolę stolicy przejęła Moskwa.

   Budowniczy miasta upamiętniony został monumentalnym pomnikiem:

 "Miedziany Jeździec":

inny pomnik Cara Piotra Pierwszego

znajduje się w Twierdzy Pietropawłowskiej :

   Główną arterią transportową miasta jest rzeka Newa, którą przy jej dużej głębokości mogą na jezioro Ładoga i z powrotem przepływać stosunkowo duże statki. Ciekawostką jest, że ta rzeka o największym w Europie przepływie wody ma tylko 74 km długości, z jeziora Ładoga do Zatoki Fińskiej. 

Newa z Mostem Troickim :

Newa z widokiem na Ermitaż :

zabytkowe latarnie morskie na Wyspie Wasiliewskiej :

   Jak powiedziałem wcześniej miasto Petersburg poprzecinane jest wieloma kanałami, ale w przeciwieństwie do Wenecji nie ma tu taksówek i rzecznych tramwai. Pływają tylko statki i stateczki wycieczkowe

petersburskie kanały :

   Moją, a właściwie naszą bazą, bo byłem tu z moim szkolnym jeszcze kolegą Stanisławem, był klasztor ojców Dominikanów przy kościele Świętej Katarzyny, położony przy Newskim Prospekcie. Lepszego miejsca chyba wymarzyć sobie nie można, wszędzie blisko.
   Jeżeli już o Newskim Prospekcie, tej głównej osi komunikacyjnej miasta, to jestem pełen uznania dla perspektywicznego myślenia projektantów i budowniczych miasta. W mieście założonym w XVIII wieku wytyczono ulicę na której dzisiaj mieści się po cztery pasy ruchu w obie strony, plus szerokie chodniki. Dlaczego dzisiaj projektuje się tak minimalistycznie. Przecież wszyscy wiemy, że co tanie to bardzo drogie.

Newski Prospekt :

kościół Świętej Katarzyny Aleksandryjskiej :

   Kościół Św. Katarzyny jest jednym z najstarszych kościołów katolickich w Rosji. Budowano go razem z powstającym miastem, bo parafia Św. Katarzyny powstała w 1716 roku.  

   Z ojcem Tomaszem naszym cicerone po Sankt Petersburgu zeszliśmy do podziemi kościoła. Piękne ceglane sklepienia, atmosfera tajemniczości. Gdyby jeszcze zamiast oświetlenia elektrycznego były świece lub łuczywa ...

   Spotkałem się tu z niespodzianką. Nie pamiętam już czego uczyłem się kiedyś w szkole na lekcjach historii, a tu przypomniało się, że ostatni król Polski Stanisław August Poniatowski zmarł 12 luty 1798 właśnie w Petersburgu i pochowany został w podziemiach tego kościoła. Kiedy w 1938 roku kościół został przez władze radzieckie zlikwidowany, sarkofag królewski został przekazany Polsce. Król spoczął w Wołczynie, miejscu swego urodzenia.

podziemia kościoła Św. Katarzyny w Sankt Petersburgu :

krypta pochówku ostatniego króla Polski :

   Sankt Petersburg może oszołomić liczbami. Jest tu ponad 2 tysiące bibliotek, 80 teatrów, 220 muzeów, 45 galerii i 62 kina. Znajduje się tu także największe w Europie muzeum sztuki. Jest to Ermitaż zajmujący pięć dużych pałaców nad brzegiem Newy, a jego zbiory są naprawdę oszałamiające.

   Dzisiaj może nie Ermitaż, a sztuka, którą nazwałbym, "sztuka z ulicy".

kiermasz obrazów na Newskim Prospekcie :

uliczny karykaturzysta :

   Spacerując po głównej arterii miasta, po Newskim Prospekcie trudno nie zauważyć klasycystycznego Soboru Kazańskiego z wysoką kopułą i wspaniałą kolumnadą naśladującą watykańską kolumnadę Berniniego. Niestety wewnątrz nie pozwolono mi na robienie zdjęć.

Sobór Kazański :

wnętrze kopuły Soboru Kazańskiego :

    Sobory petersburskie, o których jeszcze napiszę są piękne, bardzo bogate. Dzisiaj chciałbym zwrócić uwagę na niezauważalny przez wielu turystów, bo cofnięty od głównej ulicy niemiecki kościół protestancki. Weszliśmy do niego, ojciec Tomasz wprowadził nas na chór i pokazując nawę główną zadał pytanie: "co ci to przypomina"? Mówię sala gimnastyczna. Byłem blisko. Kościół ten za władzy radzieckiej zamieniony został na miejski basen. Czy my polscy katolicy wyobrażamy sobie jak naprawdę wyglądały relacje: władza radziecka a religia ?

niemiecki kościół protestancki :

jego dzisiejsze wnętrze :

basen z czasów władzy radzieckiej :

/archiwalne zdjęcie/

   Na pewno wielu z nas kojarzy ze szkolnych choćby podręczników, oczywiście tych "z moich czasów", obraz przedstawiający "szturm na Pałac Zimowy". Jeżeli dzisiaj poczytamy o rewolucji październikowej, a warto, to możemy mieć spore wątpliwości co do tego szturmu i wielu innych "bohaterskich" epizodów tego rewolucyjnego zrywu. Ja w każdym razie uwieczniłem łuk triumfalny, sławiący zwycięstwo wojsk rosyjskich nad Napoleonem w 1812 roku, spod którego "szturmowałem" pałacowy plac.

łuk triumfalny sławiący zwycięstwo

wojsk rosyjskich nad Napoleonem w 1812 roku :

/różne ujęcia/

Plac Pałacowy z widokiem na Ermitaż  /Pałac Zimowy/

w centrum Kolumna Aleksandrowska :

   Zdawałoby się, że zdobyłem tak Plac Pałacowy jak i sam Pałac Zimowy, ale nie. To ja zostałem zdobyty, wzięty siłą do zdjęcia przez carską parę.

moje zdjęcie z carską parą :

Kilka cytatów :

Petersburg to okno,

przez które Rosja patrzy na świat.

każdy dzień jest kawałkiem historii,

nikt nie jest w stanie opowiedzieć jej do końca.

tradycja jest rozumem całego narodu,

przesianym z jednego wieku w drugi.

jedni pichcą historię,

inni muszą ją przełykać.